Bel Fıtığı

Avicenna Esenler Hastanesinde

Omurlar arası diskler, omurganızdaki omurların her biri arasında amortisör görevi gören yastıklardır. Her omur arasında bir disk bulunur. Her diskte halka adı verilen güçlü bir dış lif halkası ve nükleus pulposus adı verilen yumuşak, jöle benzeri bir merkez bulunur.
Halka, diskin dış tabakası ve diskin en güçlü alanıdır. Halka aslında her bir omuru birbirine bağlayan güçlü bir bağdır. Diskin yumuşak çekirdeği ana amortisör görevi görür. Fıtıklaşmış bir disk, intervertebral diskin dış lifleri (halka) hasar gördüğünde ve nukleus pulposusun yumuşak iç malzemesi normal boşluğunun dışına çıktığında meydana gelir. Eğer halka omurilik kanalının yakınında yırtılırsa, nukleus pulposus materyali omurilik kanalına doğru itilebilir.

Bel fıtığının Nedenleri

Nadir de olsa çocuklarda da bel fıtığı görülebilir. Genellikle gerçek bir bel fıtığı en çok genç ve orta yaşlı erişkinlerde görülür. Yaşlı insanlarda, yaşlanmayla birlikte omurgada meydana gelen dejeneratif değişiklikler, onların gerçek bir bel fıtığı geliştirme olasılığını azaltır.

Disk üzerine aynı anda çok fazla baskı yapılması nedeniyle diskler aniden patlayabilir. Örneğin, merdivenden düşmek omurgada büyük miktarda kuvvete neden olabilir. Kuvvet yeterince güçlüyse ya bir omur kırılabilir,çatlayabilir ya da bir disk yırtılabilir. Eğilme, her omur arasındaki disklere büyük miktarda kuvvet uygular. Çok ağır bir şeyi eğilip kaldırmaya çalışırsanız, kuvvet diskin yırtılmasına neden olabilir.

Diskler aynı zamanda küçük miktardaki bir kuvvetten de kopabilir – genellikle diskin halka şeklindeki liflerinin zamanla tekrarlanan zedelenip zayıflaması nedeniyle. Halka zayıfladıkça, bir noktada bir şeyi kaldırdığınızda veya disk üzerinde çok fazla baskıya neden olacak şekilde büküldüğünüzde bel fıtığı gelişebilir. Beş yıl önce sorun yaratmayacak bir şeyi yaparken zayıflayan disk yırtılır. Omurganın yaşlanma süreci böyledir.

Bel fıtığı iki şekilde sorunlara neden olur. Birincisi, nukleus pulposustan omurilik kanalına kopan materyal, omurilik kanalındaki sinirlere baskı yapabilir. Nukleus pulposus maddesinin sinir köklerinde kimyasal tahrişe neden olduğuna dair bazı kanıtlar da vardır. Hem sinir kökü üzerindeki baskı hem de kimyasal tahriş, sinir kökünün çalışma biçiminde sorunlara yol açabilir. İkisinin kombinasyonu, sinirin genellikle gittiği vücut bölgesinde ağrıya, zayıflığa ve/veya uyuşukluğa neden olabilir.

Bel Fıtığının Belirtileri

Gerçek bir bel fıtığının belirtileri sırt ağrısını hiç içermeyebilir! Bel fıtığının belirtileri sinirler üzerindeki baskı ve tahrişten kaynaklanır. Ancak pek çok insan, disk yırtıldığında sırtında başka problemler ortaya çıktığı için sırt ağrısı çeker. Fıtıklaşmış bir diskin belirtileri genellikle şunları içerir:

Bir veya her iki bacağa yayılan ağrı
Bir veya her iki bacağın bazı bölgelerinde uyuşma veya karıncalanma
Bir veya her iki bacağın belirli kaslarında kas zayıflığı
Bir veya her iki bacakta refleks kaybı

Bu semptomların ortaya çıktığı yer, lomber omurgada hangi sinirin/sinirlerin etkilendiğine bağlıdır. Bu nedenle belirtilerin yeri tanınızı belirlemenize yardımcı olur. Ağrının nerede algılandığını bilmek, doktorunuza hangi diskin muhtemelen yırtıldığı konusunda daha iyi bir fikir verir.

Bel Fıtığında Teşhis

Bel fıtığı tanısı koymak, sorunun tam bir öyküsü ve fizik muayene ile başlar.

Yaralanma mı geçirdin?
Ağrı nerede?
Uyuşukluk var mı? Nerede?
Herhangi bir zayıflığın var mı? Nerede?
Daha önce bu sorun veya buna benzer bir sorun yaşadınız mı?
Son zamanlarda herhangi bir kilo kaybı, ateş veya hastalık yaşadınız mı?

İdrara çıkma veya bağırsak sorunu yaşıyormusunuz. Bu, fıtıklaşmış diskin bağırsaklara ve mesaneye giden sinirlere baskı yapmadığından emin olmak için önemlidir. bu acil bir durum olabilir ve acil ameliyat gerektirebilir.

Doktorunuz belinizin röntgenini çekmenizi önerebilir. Düzenli röntgenler bel fıtığını göstermez ancak doktorunuza omurgada ne kadar aşınma ve yıpranma olduğu konusunda fikir verir ve sorununuzun diğer nedenlerini gösterebilir.

Günümüzde fıtıklaşmış bir diski teşhis etmek için yapılan en yaygın test MRI taramasıdır. Bu test ağrısız ve son derece doğrudur. herhangi bir yan etkisi bulunmamaktadır.

Bazen MRI hikayenin tamamını anlatmaz,EMG gerekebilir.

Tedavi

Bir diskin fıtıklaşmış olması mutlaka ameliyat olmanız gerektiği anlamına gelmez. Vakaların çoğunda, fıtıklaşmış bir disk muhtemelen ameliyat gerektirmeyecektir. Bel fıtığının tedavisi semptomlara bağlıdır. Bu aynı zamanda semptomların giderek kötüleşip kötüleşmediğine veya iyileşip iyileşmediğine de bağlıdır. Semptomlar giderek kötüleşiyorsa doktorunuzun ameliyat önerme olasılığı daha yüksek olabilir. Semptomlar iyileşiyorsa, semptomların kaybolup kaybolmadığını görmek için izlemeyi ve beklemeyi önerebilir. Başlangıçta bel fıtığı nedeniyle sorun yaşayan birçok kişi, bu sorunların birkaç hafta veya ay içinde tamamen çözüldüğünü fark eder.

Konservatif Tedavi

Gözlem

Sorunun ilerlemediğinden emin olmak için izlemek dışında herhangi bir tedaviye ihtiyacınız olmayabilir. Ağrı dayanılabilir düzeydeyse ve halsizlik ya da uyuşuklukta ilerleme yoksa doktorunuz izlemenizi ve beklemenizi önerebilir.

Dinlenmek

Ağrı daha şiddetli ise işten birkaç gün izin almanız ve aktivitenizi bir süreliğine azaltmanız gerekebilir. Birkaç gün sonra kendinizi harekete geçirmeye başlamalısınız. Hafif bir yürüyüş programına başlayın ve her gün yürüdüğünüz mesafeyi artırın.

İlaçlar

Ağrınızın şiddetine bağlı olarak, ağrınızı ilaçlarla kontrol altına almanıza yardımcı olacak farklı yaklaşımlar kullanılabilir. İbuprofen, gibi reçetesiz satılan ağrı kesiciler ve bazı yeni antiinflamatuar ilaçlar ağrınızı azaltmanıza yardımcı olabilir. Talimatlara uyduğunuzdan ve çok fazla almadığınızdan emin olun. Bu tür ilaçlar ağrınızı kontrol altına almıyorsa, doktorunuz daha güçlü ağrı kesici haplar (narkotik veya narkotik olmayan ağrı kesici ilaçlar) reçete edebilir. Narkotik ağrı kesici ilaçlar çok güçlüdür ancak aynı zamanda çok bağımlılık yapar. Narkotik olmayan ağrı kesici ilaçlar daha az bağımlılık yapar ancak narkotiklerden biraz daha az etkilidir. Çoğu doktor narkotikleri birkaç günden veya haftadan daha uzun süre yazmaktan hoşlanmaz!

Epidural Steroid Enjeksiyonu (ESI)

ESI genellikle fıtıklaşmış bir diskten kaynaklanan daha şiddetli ağrı için kullanılır. Ağrınızı azaltmak için ameliyat mecbur kalmadıkça genellikle önerilmez. ESI muhtemelen kullanıldığı vakaların yaklaşık yarısında fıtıklaşmış bir diskten kaynaklanan ağrıyı azaltmada başarılıdır.

Ozon tedavisi

Fıtıklaşmış diskler için ozon tedavisi, 1980’lerde tanıtıldığından beri Avrupa ve Asya’da ilgi görmüştür. Oksijen-ozon tedavisi üzerine yapılan güncel araştırmalar, tedaviden sonra hastaların %65 ila %80’inde bel fıtığı semptomlarının azaldığını göstermektedir. Ayrıca başarı oranı kadar önemli olan- hastalar ozon tedavisiyle çok az komplikasyonla karşılaşıyor.Esenler avicenna hastaneindeki bel ve boyun fıtığı ozon tedavilerinde başarı oranımız %80 nin üzerindedir.

Cerrahi tedavi

Laminotomi ve Diskektomi

Fıtıklaşmış diski ameliyatla tedavi etmenin geleneksel yolu, laminotomi ve diskektomi yapmaktır. Laminotomi terimi “laminada bir delik açmak” anlamına gelir ve diskektomi terimi “diskin çıkarılması” anlamına gelir

Mikrodisklektomi

Son zamanlarda, omurga cerrahının laminotomi ve diskektomi gerçekleştirmek için kullanabileceği araçlarda iyileştirmeler yapılmıştır. Prosedür esasen yırtılmış bir diskin çıkarılmasının geleneksel yöntemiyle aynıdır; ancak çok daha küçük bir kesi gerektirir. Bu işlemin geleneksel yaklaşıma göre avantajı, operasyon sırasında omurganın normal kısımlarına daha az zarar verilmesidir. Ayrıca daha hızlı iyileşebilirsiniz.

Endoskopik Diskektomi

Özel TV kameralarının kullanılmasıyla birçok cerrahi prosedürde devrim yaratılmıştır. Prosedür hala aynıdır, ancak cerrahın disk materyalini gerçekten görebilmesi için omurga kanalına özel büyütülmüş bir TV kamerası yerleştirmek için daha küçük kesiler (1/4 inç) yapılır. Bu küçük kesilerden kamera ve diğer bazı cerrahi aletler yerleştirilir. Mikroskopla bakmak yerine, disk materyalini çıkarmak için özel olarak tasarlanmış aletle monitörden bakarak yapılır.

Bu prosedürün avantajı, operasyon sırasında omurga çevresindeki normal dokulara daha az zarar vermesidir. Bu daha hızlı iyileşmeye ve daha az komplikasyona yol açabilir.

Komplikasyonlar

Ameliyattan önce

Ameliyattan önce bile bel fıtığının komplikasyonları olabilir. Fıtıklaşmış bir diskin en ciddi komplikasyonu kauda ekuina sendromunun gelişmesidir. Bu, bağırsakları ve mesaneyi kontrol eden sinirlerin omurgayı terk etmeden önce hareket ettiği bölgede, çok büyük bir disk materyali parçasının omurilik kanalına yırtılmasıyla ortaya çıkar. Bu sinirlere yapılan baskı kalıcı hasara neden olabilir. Böyle bir durumda bağırsaklarınızı ve mesanenizi kontrol etme yeteneğinizi kaybedebilirsiniz. Bu ciddi bir sorundur. Neyse ki , nadirdir. Doktorunuz bunun meydana geldiğinden şüpheleniyorsa, sinirlerdeki baskıyı ortadan kaldırmak için derhal ameliyat önerecektir.

Ameliyat Sırasında

Ameliyat sırasında birçok komplikasyon ortaya çıkabilir. Her türlü ameliyatta kullanılan anesteziye bağlı olarak komplikasyon riski her zaman vardır. Fıtıklaşmış bir diskin çıkarılması sırasında olası komplikasyonlar şunlardır:

Sinir Yaralanması

Fıtıklaşmış bir diskin çıkarılması, omurganın sinirleri üzerinde çalışmayı gerektirir. Operasyon sırasında bu sinirler yaralanabilir. Böyle bir durumda ilgili sinirde kalıcı hasar oluşabilir. Bu durum bacakta sinirin gittiği bölgede kalıcı uyuşukluk, halsizlik veya ağrıya neden olabilir.

Dural Yırtılma

Dura mater adı verilen su geçirmez bir doku omuriliği ve omurilik sinirlerini kaplar. Ameliyat sırasında bu örtüde yırtık meydana gelebilir. Herhangi bir omurga ameliyatı sırasında dura yırtığı görülmesi alışılmadık bir durum değildir. Eğer ameliyat sırasında bu fark edilirse, basitçe onarılır ve genellikle sorunsuz bir şekilde iyileşir. Tanınmazsa yırtık iyileşmeyebilir. Omurilik sıvısı sızmaya devam edebilir. Bu daha sonra sorunlara neden olabilir. Omurilik baş ağrısı, omurilik sıvısının sızmasından kaynaklanabilir. Bir sızıntı aynı zamanda omurilik menenjiti adı verilen omurilik sıvısının enfeksiyon riskini de artırabilir. Dura sızıntısı kendi kendine oldukça hızlı bir şekilde kapanmazsa duradaki yırtığı onarmak için ikinci bir ameliyata ihtiyacınız olabilir.

Ameliyattan sonra

Bazı komplikasyonlar ameliyat sonrasına kadar ortaya çıkmaz; bazıları oldukça hızlı bir şekilde ortaya çıkıyor; bazılarının ortaya çıkması aylar sürebilir. Bunlar şunları içerir:

Enfeksiyon

Her cerrahi operasyonda enfeksiyon riski az da olsa vardır ve omurgaya yapılan operasyonlarda da durum bundan farklı değildir. Enfeksiyon cilt kesiğinde, diskin içinde veya sinirlerin etrafındaki omurilik kanalında meydana gelebilir. Yalnızca cilt kesisini içeren bir enfeksiyon meydana gelirse, yalnızca antibiyotiklere ihtiyacınız olabilir. Enfeksiyon omurilik kanalını veya disk bölgesini içeriyorsa enfeksiyonun boşaltılması için ikinci bir ameliyata ihtiyacınız olabilir. İkinci ameliyattan sonra da antibiyotik gerekecektir.

Yeniden fıtıklaşma

Aynı diskin tekrar fıtıklaşma ihtimali her zaman (yaklaşık yüzde 10-15) vardır. Ameliyattan sonraki ilk altı haftada ortaya çıkma olasılığı yüksektir, ancak herhangi bir zamanda da ortaya çıkabilir. Böyle bir durumda ikinci bir ameliyata ihtiyacınız olabilir.

Kalıcı Ağrı

Kabul edelim; bazen bu işlemler işe yaramaz. Birçok nedenden dolayı ağrı yaşamaya devam edebilirsiniz. Bazen sinirler disk fıtığı nedeniyle oluşan baskı nedeniyle hasar görür ve tamamen iyileşmeyebilir. Ayrıca ameliyattan haftalar sonra sinirlerin çevresinde, ameliyat öncesindeki ağrıya benzer bir ağrıya neden olan skar dokusu da gelişebilir. Ağrınız bel fıtığı çıkarılarak düzeltilemeyen başka sorunlardan da kaynaklanıyor olabilir.

Dejeneratif disk hastalığı

Bir diskteki herhangi bir yaralanma, ilgili omurga segmentinin dejenerasyonuna yol açabilir. Ameliyat edilen ve bir kısmı çıkarılan disk kesinlikle yaralanmıştır. Diskin çıkarıldığı bölgede ek sırt problemlerinin ortaya çıkması kesin değildir ancak artan bir ihtimal vardır. Bu durum dejeneratif süreçten kaynaklanan ağrının şiddetlenmesi durumunda ikinci bir ameliyatı gerektirebilir. Bunun gelişmesi genellikle birkaç yıl alır.

Rehabilitasyon

Ameliyattan sonra doktorunuz muhtemelen bir egzersiz rutinine başlamadan önce bir fizyoterapistle görüşmenizi önerecektir. Egzersiz iyileşmek ve sağlıklı bir omurgayı korumak için hayati öneme sahiptir. Bunu uzun vadeli sağlık yönetiminin ve risk azaltmanın bir parçası olarak düşünün. Düzenli egzersiz sırt sorunlarıyla mücadele etmenin en temel yoludur. Seçtiğiniz egzersizlerin sizin özel durumunuz için etkili ve güvenli olduğundan emin olmanız gerekir.

Neden egzersiz yapmalısınız? Bilimsel çalışmalar düzenli egzersiz yapan kişilerin sırt problemlerinin çok daha az olduğunu göstermiştir. Sırtınızdaki omurganıza karşılık gelen kasların güçlenmesine yardımcı olur. Düşme ve yaralanma riskinizi azaltabilir. Karnınızı (karnınızı), kollarınızı ve bacaklarınızı güçlendirerek sırt gerginliğini azaltır. Esneme kas spazmı riskini azaltır. Ayrıca ağırlık taşıma egzersizleri, osteoporozun neden olduğu kemik kütlesi kaybını önlemeye yardımcı olarak kompresyon kırığı riskini azaltır. Kalbinizin pompalanmasını ve nabzınızın hızlanmasını sağlayan aerobik egzersizin aynı zamanda iyi bir ağrı kesici olduğu da kanıtlanmıştır. Vücudun ağrıyla mücadele eden doğal kimyasalları (endorfin adı verilen) egzersiz sırasında salınır ve aslında ağrınızı azaltır.